شرکت شترمرغداران بیرجند



نحوه دریافت موافقت اصولی برای پرورش شترمرغ

 تأمین گوشت و نیازهای پروتئینی جامعه به عنوان یکی از مهم‌ترین اقلام غذایی، وظیفه‌ی خطیری است که با ورود تولیدکنندگان مختلف، عرصه وسیعی را در این زمینه فراهم ساخته است.

در این میان، رعایت ضوابط و قوانین، به منظور تولید کیفی از اهم اموریست که تولیدکنندگان باید مدنظر قرار داده و با تأسی به آن، جایگاه خود را در این عرصه تثبیت نمایند.

از این رو، اخذ مجوز نخستین گامی شمرده می‌شود که به علاقه‌مندان این امکان را می‌دهد که با اطمینان خاطر در حوزه مذکور گام بردارند.

نحوه دریافت موافقت اصولی برای پرورش شترمرغ نیز، از جمله اموریست که موارد گوناگونی را شامل می‌شود و علاقه‌مندان برای ورود به این عرصه، می‌توانند با ارائه مدارک لازم، جهت پرورش شترمرغ اقدام کنند؛

موافقت اصولی

جهت اخذ موافقت اصولی کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی متقاضی، علاوه بر رعایت شرایط و ضوابط فنی و تخصصی متقاضیان باید مدارک ذیل را به سازمان نظام مهندسی ارائه دهند؛

  • تصویر شناسنامه
  • تصویر اساسنامه شرکت برای اشخاص حقوقی
  • تصویر آگهی تاسیس یا آگهی آخرین تغییرات شرکت برای اشخاص حقوقی
  • تصویر کارت پایان خدمت و یا معافیت
  • تصویر کارت ملی
  • دو قطعه عکس
  • تکمیل فرم تقاضای صدور پروانه موافقت اصولی
  • تکمیل پروانه بهداشتی موافقت اصولی
  • نقشه محل مورد نظر برای اجرای طرح مهمور به مهر مهندس ناظر
  • برای صدور موافقت اصولی نیاز به اخذ استعلام از سایر دستگاه‌های اجرایی نیست.

مراحل صدور موافقت اصولی

  1. تکمیل و ارائه فرم درخواست به وسیله متقاضی به واحدهای استانی و یا شهرستان سازمان نظام مهندسی
  2. ارائه یا ارسال درخواست به همراه سایر مدارک مورد نیاز به واحد استانی یا شهرستانی سازمان نظام مهندسی توسط متقاضی
  3. ثبت درخواست و تشکیل پرونده توسط واحدهای استانی و یا شهرستانی
  4. تعیین مهندس ناظر و اعلام زمان بازدید به متقاضی توسط واحد استانی و غیر استانی سازمان نظام مهندسی
  5. بازدید از محل اجرای طرح و اعلام گزارش به وسیله مهندس ناظر واحدهای استانی
  6. ارسال درخواست متقاضی به همراه نقشه محل احداث پروژه به واحدهای استانی
  7. بازدید توسط مهندس ناظر سازمان نظام دامپزشکی استان و یا شهرستان
  8. صدور پروانه بهداشتی و یا اعلام پاسخ مستدل توسط سازمان نظام دامپزشکی
  9. صدور موافقت اصولی با امضاء ریاست نظام مهندسی استان و تحویل به متقاضی

تبصره- در صورتی که متقاضی درخواست تامین زمین از منابع ملی یا سایر اراضی دولتی داشته باشد

موضوع مطابق با ت‌های اعلام شده به مدیریت امور اراضی استان، اعلام و در صورت موافقت و واگذاری زمین، نسبت به بازدید کارشناسی از محل و سایر اقدامات بعدی انجام می گیرد.

*اعتبار موافقت اصولی ۶ ماه و قابل تمدید در یک دوره ۶ ماهه می باشد.

– واحدهای استانی و شهرستانی سازمان نظام مهندسی به منظور صدور پروانه تاسیس موظف به اخذ استعلام از دستگاه‌های ذیل هستند.

۱- واحدهای استانی و یا شهرستانی سازمان نظام دامپزشکی

۲- اداره کل محیط زیست استان و یا شهرستان

۳- شرکت آب و فاضلاب استان و یا شهرستان

۴- منابع طبیعی

۵- امور اراضی

حداقل و حداکثر ظرفیت های صدور مجوز شترمرغ پرواری، مادر، توام، به شرح زیر می باشد:

الف) پرواری حداقل          ۳۰۰ قطعه و حداکثر         ۱۰۰۰ قطعه

ب) مادر حداقل                ۲۵ قطعه و حداکثر           ۳۰۰ قطعه

ج) توام حداقل                 ۲۵ قطعه مادر     ۵۰۰ قطعه پرواری- حداکثر ۲۰۰ قطعه مادر و ۴۰۰۰ قطعه پرواری.

*درخواست صدور مجوز مازاد بر حداکثر و ظرفیت‌های فوق الذکر پس از تایید معاونت بهبود تولیدات دامی استان توسط کارگروه تخصصی این معاونت مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

*صدور مجوز پرورش شترمرغ در کلیه استان‌ها مجاز و طبق ظرفیت ابلاغی در برنامه پنجم توسعه کشور توسط معاونت امور دام انجام می شود لیکن بنا به شرایط اقلیم و مسائل بهداشتی، صدور مجوز برای استان‌های گیلان- مازندران- گلستان توضیع نمی شود.

موافقت صادره شده جهت پرورش شترمرغ به سه دسته تقسیم می شود.

الف) موافقت اصولی شترمرغ

شامل گله مادر و جوجه کشی تخم شترمرغ

ب) موافقت اصولی شترمرغ مادر با گله پرورش

این موافقت اصولی شامل گله مادر و جوجه کشی و نیز گله تولیدی توسط گله مادر می باشد.

ج) موافقت اصولی شترمرغ پرواری

شامل نگهداری جوجه تا سن کشتار (حدوداٌ ۱ سالگی) است.

*ملاک صدور پروانه مادر فقط پرنده ماده بوده و نیازی به ذکر پرنده نر نمی باشد.

* مدیر روابط عمومی امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی


 

اگر دوست دارید محیطی آرامشبخش برای شتر مرغ های خود ایجاد کنید باید نکاتی را در نظر داشته باشد:

  • جایگاه و پناهگاه می بایستی به اندازه کافی بزرگ بوده که تمامی پرندگان یک گروه بتوانند به طور همزمان در آن جای گیرند، و حرکت کنند. می بایستی تعداد متعددی غذاخوری در آن وجود داشته باشد که تمامی پرندگان بتوانند به طور همزمان غذا بخورند.
  •  این مکان می بایستی طوری طراحی گردد که پرندگان بتوانند به طور مستقیم به مرتع وارد شوند.
  • می بایستی به خوبی هواگیر باشد و باد در آن نورزد.
  •  سقف محل به اندازه کافی بلند بوده که در هنگامی که شتر مرغ ها ایستاده اند برایشان مزاحمتی فراهم نگردد، حدودا ۳۰ سانتی متر فضای خالی در بالای سرشان موجود باشد. به اندازه کافی روشن بوده چرا که شتر مرغ ها خویش را بهتر با این فضا وقف می دهند و فضای تاریک اصلا جای مناسبی نیست.
  • زمین کف می بایستی کاملا خشک و به دور از هر گونه لغزندگی باشد.
  • تقسیمات دیوارها و پایه های آنها می بایست بسیار قوی باشد چنانچه در صورتی که نزاعی بین پرندگان در گیرد، این دیوارها می بایست از مقاومت کافی برخوردار باشند. توصیه می شود که از سن شش ماهگی ارتفاع دیوارها ۱٫۶۰ سانتی متر باشد. نرده ها چوبی به فاصله ۳۰ سانتی متری از یکدیگر و پهنای ۱۲ سانتی متر بر روی یکدیگر بسیار مناسب و مقرون به صرفه می باشد.
  • پرندگانی که برای تولید مثل انتخاب شده اند اجازه ندارند دید مستقیم نسبت به یکدیگر داشته باشند.
  • توصیه می گردد که غذاخوری ها در درون راهروها با فاصله از سطح زمین و حتی الامکان به صورت ریلی تعبیه شود که بتوان آنها را از خارج بر روی ریل به طرف جلو راند.
  • جایگاه جوجه ها می بایستی به خوبی قابل گرم شدن باشد.
  • توصیه برای جوجه ها توصیه می گردد که از تشکهای گرم کننده با آب گرم و یا سرامیک هایی که از زیر سطح زیرین آن قابل گرم شدن می باشند استفاده شود. تشک ها می بایستی به حد کافی بزرگ بوده تا تمامی جوجه ها بتوانند بر روی آن جای گیرند.
  • پرندگانی که برای تولید مثل انتخاب شده اند اجازه ندارند دید مستقیم نسبت به یکدیگر داشته باشند.
  • توصیه می گردد که غذاخوری ها در درون راهروها با فاصله از سطح زمین و حتی الامکان به صورت ریلی تعبیه شود که بتوان آنها را از خارج بر روی ریل به طرف جلو راند.

 


  • امکانات مورد نیاز پرندگان
  • در نظر گرفتن نتیجه اقتصادی کار

 از دید امروزی آینده کاری ما در صورتی مطمئن خواهد بود که به این دو اصل توجه داشته باشیم. با توجه به اینکه در گذشته سیستم بومی نگهداری حیوانات چندان مقرون به صرفه نبوده ولی امروزه با تغییرات چشمگیر و استفاده از روش های مدرن پرورش و نگهداری در کوچکترین فضا و در درون اصطبل های سرپوشیده و قفس های آهنین نیز مشکلات فراوانی را به همراه آورده است و هر روزه سعی در بهتر نمودن شرایط زیستی حیوانات می گردد.

پرورش و نگهداری شترمرغ از یک سو کاری بس دشوار و از جهتی بسیار آسان است. بدین روکه نگهداری شتر مرغ در مقایسه با حیوانات اهلی (مفید) دیگر بسیار مقرون به صرفه تر است چرا که تمامی الیاف های گیاهی که در مزرعه می رویند مورد مصرف این پرنده قرار می گیرند.

بنابر تجربه دامداران اروپای مرکزی با توجه به سرمای شدید هوا و با توجه به شرایط اقلیمی و میزان بارندگی نیاز چندانی به داشتن اصطبل های محصور نمی باشد و پرندگان در اصطبل های باز نگهداری می شوند.

جایگاه شترمرغ می بایست همیشه راهی به سوی مرتع داشته باشد که همانا دسترسی به ارزان ترین و فراوانترین آذوقه (علف ها) فراهم باشد. تجربه نشان داده که در اروپا به علت گران بودن دستمزد کارگرها و بالا بودن قیمت مواد غذایی نسبت به آفریقا قیمت تمام شده محصول به مراتب بالاتر می باشد. پس نتیجه می گیریم که داشت یک مرتع بزرگ و خوب با توجه به شرایط آب و هوا نقش مهمی را در پایین آوردن قیمت پرورش شتر مرغ ایفا کند.

 


 

 

 


 برای خرید جوجه یک روزه باید به نکاتی توجه کرد که جوجه های سر حال تر و باکیفیت تر خریداری شود و در نتیجه تلفات را تا حد امکان پایین تر آرد.

از این رو نکاتی کاربردی مطرح میشود:
نکته اول و مهمترین چیزی که باید در نظر گرفت اینست که جوجه باید کاملا و بدون کمک  سر پا بایستد ، بدون کمک راه برود و گردن و پاهای متورم نداشته باشد .

همچنین باید کنترل شود جوجه ها مدفوع کرده اند .معمولا جوجه هایی که در جذب کیسه زرده مشکل دارند مدفوع نمیکنند.همچنین زیر شکم این جوجه ها متورم میشود ، یعنی دقیقا جایی که ناف جوجه قرار دارد مانند بادکنک باد میکند و متورم است، این جوجه ها به طور قطعی تلف خواهند شد .

مورد دیگر بستر نا مناسب جوجه در هنگام خرید است .زمانی که جهت خرید جوجه اقدام میکنید به بستر جوجه بسیار دقت کنید ، رعایت نکردن بهداشت و یا بستر نامناسب میتواند تلفات بعدی داشته باشد .

نکته دیگر اینکه پای جوجه بسیار اهمیت دارد ، دقت کنید باز شدن پا و یا کج شدن از زانو میتواند تلفات در سن بالاتر دهد .و مهمترین مساله خرید جوجه از مزارع معتبر است .بهتر است حتما جوجه را ازمزارع معتبر خریداری کنید .

در نهایت با در نظر گرفتن این نکات میتوانید از تلفات ناشی از ضعیف بودن  جوجه ها جلوگیری کرده و با نگهداری مناسب و بهداشتی در نهایت به بهترین راندمان در پرورش شترمرغ رسید.

رامین تاجی زادگان ، مجموعه سارامین-کو 


 

اشتراک گذاری پست


معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت: ایران بعد از آفریقای جنوبی دومین تولیدکننده شترمرغ در دنیا است و سالانه سه هزار تن گوشت شترمرغ تولید می‌کند.
مرتضی رضایی معاون امور دام، طیور، آبزیان و زنبور عسل وزارت جهاد کشاورزی در بازدید از مزرعه شترمرغ در جمع خبرنگاران اظهار کرد: طبق آخرین آمار سال گذشته بالغ بر 6 تا 7 هزار قطعه شترمرغ مولد در کشور تولید شده که این تعداد مولد 100 تا 110 هزار قطعه شترمرغ پروار تولید می‌کنند و حدود سه هزار تن گوشت قرمز به بازار عرضه می‌شود.
وی افزود: گوشت شترمرغ جزو باکیفیت‌ترین گوشت‌های قرمز محسوب می‌شود و قابلیت هضم راحت‌تری نسبت به گوشت مرغ و گوسفند دارد. همچنین این گوشت میزان آهن بالا و چربی کمتری دارد.
رضایی با اشاره به اینکه گوشت تولید شده به صورت مطلق در کشور مصرف می‌شود، اذعان داشت: با وجود مصرف کامل گوشت در کشور هنو مردم کاملاً به مصرف آن واقف نیستند و عمومیت ندارد اما با وجود نوساناتی که در دو سال اخیر در تولید گوشت و کمبود گوشت قرمز وجود دارد گوشت شترمرغ می‌تواند جایگزین مناسبی در این زمینه باشد که نسبت به گوشت گوسفندی قیمت کمتری هم دارد لذا رسانه‌ها باید بر روی این موضوع بیشتر کار کنند تا مردم در این زمینه آگاه شوند.
معاون امور دام وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به این نکته که در استان‌های شمالی کشور پرورش شترمرغ ممنوع است، گفت: به غیر از سه استان شمالی کشور که به دلیل مسائل بهداشتی اجازه کار داده نمی‌شود، تمام مناطق کشور در تولید و پرورش شترمرغ آزاد هستند و تسهیلات اشتغال روستایی شامل حال تمام متقاضیان می‌شود.
رضایی تاکید کرد: سالانه حداقل 10 تا 15 هزار تخته چرم شترمرغ صادر می‌شود و بزرگترین مزیت شترمرغ این است که علی‌رغم پرنده بودن گوشت قرمز تولید می‌کند که سودآوری بالایی دارد. گوسفند در سال دو بره تولید می‌کند اما هر شترمرغ مولد تا 45 جوجه تولید می‌کند.
معاون وزیر جهاد کشاورزی عنوان کرد: ایران پس از آفریقای جنوبی دومین تولیدکننده شترمرغ در دنیا است و سالانه سه هزار تن گوشت شترمرغ تولید می‌کند.

منبع: ایلنا

 


همانطور که می دانید جوجه کشی از هر تخم پرنده ای نیاز به کنترل چند عامل اصلی در جوجه کشی دارد که عبارت اند از:

  • دما
  • رطوبت
  • اکسیژن
  • تهویه مناسب
  • گردش تخم ها

دستگاه های جوجه کشی شترمرغ باید این چند مورد را با کمترین درصد خطا کنترل نمایند.

دما و رطوبت در دستگاه جوجه کشی شترمرغ

دما دستگاه جوجه کشی برای جوجه کشی از تخم شترمرغ باید در دوران ستر ۳۶/۳ و در دوران هچر نیز ۳۶/۶ باشد تا بهترین بازدهی و نتیجه را داشته باشیم.

حساسیت و درصد خطای کم یکی از مهم ترین ویژگی هایی است که باید ماشین جوجه کشی شترمرغ داشته باشند چرا که حتی ۰/۵ تا ۱ درجه اختلاف دما سبب کاهش راندمان تا ۵۰% می گردد.

جدول زیر دما و رطوبت جوجه کشی از انواع تخم را نمایش می دهد که با دقت در آن به این نکته پی می بریم که اختلاف دما و رطوبت در جوجه کشی از شترمرغ و سایر پرندگان بسیار فاحش می باشد.

همین امر یکی از دلایل مهم و حیاتی استفاده از دستگاه جوجه کشی مخصوص شترمرغ می باشد.

جدول دما و رطوبت جوجه کشی شترمرغ

اکسیژن در دستگاه جوجه کشی شترمرغ

از دیگر موارد مهمی که باید در دستگاه جوجه کشی صنعتی رعایت شود مسئله اکسیژن رسانی و گردش هوای داخل دستگاه می باشد.

همانطور که می دانید شترمرغ جثه بسیار بزرگی دارد و نسبت به سایر پرندگان نیز اکسیژن بیشتری مصرف می کند. این میزان مصرف به خصوص در هفته آخر جوجه کشی یعنی دوران هچر بسیار افزایش می یابد که دلیل آن تشکیل شدن کامل جوجه و نیاز آن به اکسیژن است.

بنا به گفته کارشناسان این حوزه حداقل ۵۰ لیتر در ساعت برای هر تخم اکسیژن مورد نیاز است که توسط فن های قدرتمند تامین می گردد.

به عنوان مثال در دستگاه جوجه کشی شترمرغ نیک هنگام از فن های سانتری فیوژی برای انجام تهویه هوا و اکسیژن رسانی استفاده شده است که علاوه بر داشتن عمر طولانی کارایی بسیار خوبی نیز دارند.

گردش تخم ها در دستگاه جوجه کشی

گردش تخم نیز به نوبه خود در میزان بازدهی و راندمان دستگاه تاثیر گذار می باشد. زاویه مناسب سبب تغذیه خوب نطفه، اکسیژن رسانی خوب به همه قسمت های تخم و یکسان بودن دمای تمام نقاط تخم می گردد.

اغلب شرکت های تولیدکننده دستگاه جوجه کشی زاویه بین ۱۲۰ تا ۱۸۰ درجه را برای چرخش راک های دستگاه ها در نظر می گیرند که این زاویه هر چه بیشتر باشد می تواند در بازدهی و جوجه آوری کمک شایانی کند.

نکات خرید دستگاه جوجه کشی شترمرغ

در حال حاضر در کشور ما چندین تولیدکننده ماشین جوجه کشی شترمرغ فعالیت می کند که برخی از آن ها به صورت تخصصی دستگاه های صنعتی و با ظرفیت بالا مخصوص شترمرغ تولید می کنند و برخی دستگاه هایی هم برای شترمرغ و هم برای سایر تخم ها تولید می کنند.

در این بین یکی از دغدغه های مشتریان نحوه و خرید و انتخاب دستگاه مناسب از بین ماشین آلات جوجه کشی شترمرغ است که در ادامه به نکاتی اشاره می کنیم تا بتوانید محصول خوب و با کیفیت خریداری نمایید.

در ابتدا به این نکته اشاره کنیم که تمامی موارد بحث شده در بالا اعم از دما، رطوبت، اکسیژن و غیره همگی آن ها می توانند از نکاتی باشند که هنگام خرید باید به آن ها توجه نمایید.

با توجه به تجربه ای که در فروش انواع دستگاه های جوجه کشی شترمرغ کسب کرده ایم به این نتیجه رسیدیم که بهترین راهکار برای خرید دستگاه جوجه کشی مورد نظر، م و مصاحبه با یکی از مصرف کنندگان یعنی مشتریان دستگاهی که قصد خرید آن را داریم است.

 

مصرف کننده دستگاه بهتر از هر کسی می تواند توصیه هایی در رابطه با خوب یا بد بودن دستگاه ارائه نماید چرا که به صورت مستقیم با دستگاه در ارتباط بوده و یا قلق و ویژگی های آشنایی کامل دارد.

استفاده از تجربیات و توصیه ها افرادی که در این حوزه مشغول فعالیت می کنند و همچنین کارشناس فنی حوزه جوجه کشی شترمرغ نیز می توانند شما را در انتخاب دستگاه مناسب راهنمایی نمایند.

 

شترمرغ پرنده ای قوی جثه با پاهای بلند است و به گروه ماکیان تعلق دارد با توجه به خصوصیات بسیار زیاد و منحصر به فردی که دارد می توان گفت که نگاه پرورش دهندگان را به خود اختصاص داده حال اینکه با چه امکاناتی اولیه ای می توان پرورش شترمرغ را شروع کرد و به کسب درآمد رسید یک سوال اساسی در بین مخاطبین این مقاله است که ما در این جا به صورت کامل با توجه به تحلیل بازار و مصاحبه با پرورش دهنده گان موفق اطلاعاتی کاربردی و مفیدی را جمع آوری کرده ایم تا بتواند سوالات یک پرورش دهنده را با توجه به شناخت و آگاهی کامل پاسخگو باشد با مطالعه ی این مقاله یک برآورد از شرایط و امکانات لازم برای شروع می توانید داشته باشید که با این مطالب یک طرح توجیحی برای خود رسم می کنید تا همه ی جوانب را بسنجید و بعد وارد میدان عمل می شوید.

چرا پرورش شترمرغ

از آنجایی که بازار ایران در این سالها تشنه ی پرورش شترمرغ می باشد ما دلایل اصلی که یک پرورش دهنده شروع به سرمایه گذاری این کار را می کند و در تهیه امکانات اولیه پرورش شترمرغ قدم بر می دارد را در ۳ مورد پس از تحقیق و مطالعه یافته ایم.

-سوددهی بالای این پرنده (قیمت گوشت و تخم آن در بازار نسبتا بالاست و همیشه تقاضا وجود دارد).

-بازدهی بالا به نسبت سرمایه گذاری یک پرورش دهنده

-تولید فراورده های بسیار خوب از جمله گوشت، تخم، پر، چرم، پوست

 

انواع شترمرغ برای شروع و پرورش

قبل از اینکه یک پرورش دهنده شروع به تهیه و خریدن امکانات اولیه جهت پرورش و نگهداری شترمرغ می کند باید انتخاب کند که چه چیزی را می تواند پرورش دهد مثلا بعضی پرورش دهندگان با تهیه تخم شترمرغ و قرار دادن آنها در دستگاه، شروع به پرروش جوجه می کنند و جوجه ها را پس از تولد و بیرون آمدن از تخم می فروشند و از این طریق کسب درآمد می کنند.

-گروهی دیگر از پرورش دهنده گان با پرورش شترمرغ های مولد شروع می کنند که در فصل تخم گذاری 60الی 80 تخم می گذارند و گاهی به ۱۰۰ عدد هم می رسد و سن بلوغشان ۲ تا ۳ سالگی می باشد.

-گروهی دیگر به دنبال پرورش شترمرغ های گوشتی و پروراری هستند.

پس انتخاب هر کدام از این موارد، مشخص می کند که به چه امکانات دیگری نیاز دارید یا بطور کامل تر می توان گفت بر اساس چه تعداد و چه وزنی می توانید مساحت زمین تان را مشخص کنید.

 

امکانات مورد نیازشروع پرورش شترمرغ

در اینجای کار، یک پرورش دهنده برای خود مشخص می کند که چقدر سرمایه دارد و با چه تعدادی می تواند و چه امکاناتی می تواند داشته باشد یک نفر با ۳ شتر مرغ شروع می کند، پرورش دهنده ی دیگری با یک گله شروع می کند. که امکانات اولیه وتجهیزات مورد نیاز برای پرورش شترمرغ را به صورت جداگانه توضیح می دهیم.

 

۱ . زمین مورد نیاز پرورش

جوجه ها در ۴ هفته اول به فضای کمی نیاز دارند و هر ۲۰ جوجه شترمرغ، زمینی به ابعاد ۲ متر در ۱۰ متر مربع نیاز است، برای یک شتر مرغ بالغ ۲۵۰ متر مربع زمین و برای یگ گله سه تایی که از ۱ نر و دو ماده تشکیل شده ۱۵۰۰ متر مربع فضا نیاز است که بتواند به گردش بپردازد پس با این فرمول و تعداد انتخابی شما می توانید متراژ زمین مورد نظرتان را تعیین کنید.

 

۲ . سالن پرورش

جوجه ها تا ۱ ماهگی به دمای ۳۰ تا ۳۲ درجه سانتی گراد نیاز دارند پس تهیه یک سالن بزرگ و مسقف بسیار ضروری است.

 

۳ . فنس و دیوارکشی

برای مراقبت بهتر و هم چنین نگهداری از شترمرغ ها اطراف مزرعه و سالن پرورش خود را با فنس یا سیم و یا آجر دیوار بکشید.

 

۴ . تغذیه

بیشترین هزینه پرورش شترمرغ مربوط به غذا و جیره ی آنها می شود و ۶۰ تا ۷۰ درصد را شامل می شود که علوفه، ذرت، مواد معدنی، ویتامین ها، اسیدهای آمینه و مخمر را در بر دارد میگیرد.

 

۵ . آشیان مخصوص تخم گذاری

بهتر است برای شتر مرغ های مولد قسمتی را طراحی و یا بسازید که در آن مکان ها پس از جفت گیری مولد ماده بتواند به راحتی تخم گذاری کند و پس از تخم گذاری می توانید جهت جلوگیری از صدمه و آسیب آنها را به محلی دیگر که دما و رطوبتش کنترل شده ببرید و پس از انباشته شدن حال بفروشید و درآمدزایی کنید یا برای تولید جوجه در دستگاه جوجه کشی بگذارید.

 

۶ . آبخوری

شترمرغ ها بسیار به آب نیاز دارند حتی به هنگام غذا هم آب می خورند پس باید به اندازه کافی آب در دسترس شان باشد.

 

۷ . نیروی کارگر

بهتر است برای نظافت زیر پای جوحه ها و غذا دادن به جوجه ها، مثلا جوجه ها در روز ۵ بار و بالغ ها نیز در روز ۲ بار به صورت صبح و عصر به سرکشی و غذا نیاز دارندپس توصیه ما این است برای مدیریت یک مزرعه و سالن نیروی انسانی در دسترس تان باشد.

 

۸ . مجوز راه اندازی سالن

برای تهیه مجوز می توانید به جهاد کشاورزی مراجعه کنید در آنجا شاید شرایط برای اعطای تسهیلات وام نیز در اختیار شما قرار دهند.

 

نتیجه گیری و کلام آخر

توصیه کارشناسان تیم ما بر این است که با یک طرح توجیحی و شناخت و آگاهی کامل شروع به راه اندازی مزرعه و سالن پرورش شتر مرغ داشته باشید و هم چنین به علت عدم تجربه کافی با تعداد کم شروع و به درآمد برسید و سپس اگر متوجه این شدید که می توانید در این حرفه موفق شوید ادامه دهید و تعداد را افزایش دهید مثلا با گله مولدها و پرورش مجددا کسب درآمد کنید و در آخر با توجه به مورد انتخابی شما برای پرورش، مساحت زمین، تغذیه، نیروی کارگر، فنس و دیوار را طراحی و امکانات اولیه را تهیه و در این صنعت بزرگ قدم بردارید.

 


دستورالعمل و ضوابط فنی بهداشتی واحدهای پرورش و نگهداری شتر مرغ

 

در این مطلب به بیان دستورالعمل و ضوابط فنی بهداشتی واحدهای پرورش و نگهداری شتر مرغ می پردازیم . پرورش و نگهداری شتر مرغ از حساسیت و اهمیت خاصی بر خوردار است تاکنون 14 نوع بیماری مشترک با طیور، 7 نوع بیماری مشترک با گوسفند و گاو، یک نوع بیماری مشترک با اسب و 12 نوع بیماری مشترک با انسان در شترمرغ شناسایی شده است .

با توجه به اینکه پرنده ار مقاومت بیشتری نسبت به این بیماریها برخوردار می باشد غالباً به عنوان مخزن یا ناقل بیماری های مختلف مطرح می باشد ، بنابراین میبایستی در رعایت دقیق ضوابط بهداشتی ، استقرار اماکن ( در مناطق کم تراکم دام و طیور) و همچنین مراعات مسائل قرنطینه ای تمهیدات ویژه ای اندیشید.

هدف

هدف از تدوین، تعیین شرایط و ضوابط تأسیس و بهره برداری واحد های پرورش و نگهداری شترمرغ موضوع این دستورالمعل می باشد.

دامنه کاربرد

این دستورالعمل در مورد کلیه واحد های پرورش و نگهداری شترمرغ ( جوجه کشی ، پرواری و مولد ) و همچنین به صورت توأم و یا زنجیره ای نیز می باشد.

 

الف ظوابط فنی بهداشتی واحد های پرورش شتر مرغ مولد و پرواری

( تاسیس و بهره برداری )

سیستم پرورش شتر مرغ در کشور به صورت بسته ( محصور شده ) بوده و پرورش شتر مرغ تنها در شرایط صنعتی امکان پذیر و در شرایط روستایی ممنوع است.

 

1- ظرفیت :

حداقل ظرفیت واحد پرورش مادر (مولد) 25 قطعه و برای واحد پرورش پرواری 100 قطعه در نظر گرفته میشود.

 

2- زمین و موقعیت

1-2- محل احداث واحد پرورش شتر مرغ از نظر سابقه وجود بیماریهای دام و طیور و تراکم اجرام بیماریزا ، در منطقه پرمخاطره نباشد.

2-2- محل احداث باید دارای قابلیت تامین آب کافی ، بهداشتی و سالم باشد.

3-2- محل احداث باید دور از محل استقرار انواع پرندگان آبزی و مهاجر باشد.

4-2- محل احداث براساس اطلاعات سازمان هواشناسی و اطلاعات محلی در معرض طوفان و باد های شدید و دائمی نباشد.

5-2- محل احداث نباید در مسیلهای شناخته شده باشد و همچنین در مسیر قنات و چشمه های تامین آب شرب قرار نگیرد.

6-2- زمین محل احداث واحد پرورش شتر مرغ می بایستی در مناطقی در نظر گرفته شود که از نظر زیست جوندگان ( انواع موش ) عاری یا از نظز میزان جمعیت بسیار محدود باشند .

شتر مرغ پرنده ای است که ذاتاً نیاز به فضای بیشتری نسبت به سایر پرندگان دارد و دویدن در محوطه سلامت پرنده را تضمین میکند لذا بایستی مساحت محوطه نگهداری به صورتی محاسبه گردد که حداقل مسافت لازم جهت دویدن و پریدن بر اساس جدول زیر در نظر گرفته شود.

 

جدول فضای لازم برای پرورش یک قطعه شتر مرغ

نوع

مسقف

گردشگاه

مولد

3 ماهگی تا پایان دوره

6 متر مربع

160 متر مربع

پرواری و مولد

از تولد تا 30 روزگی

5/0 متر مربع

2 متر مربع

30 روزگی تا 3 ماهگی

1 متر مربع

10 متر مربع

پرواری

3 ماهگی تا پایان پروار

2 متر مربع

20 متر مربع

تبصره 1: در نگهداری گله مادر بهمراه گله پرواری فضای لازم از سه ماهگی تا پایان پروار دوسوم تولید سالانه توسط پرندگان محاسبه میگردد.

تبصره 2: حداقل عرض و طول گردشگاه به ترتیب 8 متر و 60 متردر نظر گرفته می شود.

تبصره 3: حداکثر تعداد نگهداری شتر مرغ در پن های 30 روزگی تا 3 ماهگی بین 30 تا 50 قطعه می باشد.

تبصره 4: حداکثر تعداد نگهداری شتر مرغ در پن های 3 تا 14 ماهگی ( پایان پروار ) بین 30 تا 50 قطعه میباشد.

تبصره 5: در گله های مادر به همراه گله پرواری فضای لازم از تولد تا سه ماهگی یک سوم ظرفیت پرواربندی محاسبه می گردد.

 

واحد پرواری : به واحدی اطلاق میگردد که جوجه یک روزه تا مرحله کشتار در آن نگهداری می شود.

 

واحد مولد ( مادر ) : به واحدی که در آن شتر مرغ های بالغ جهت تولید تخم نطفه دار نگهداری می گردند گفته می شود.

 

شتر مرغ مولد : به شتر مرغی اطلاق میگردد که به سن بلوغ رسیده و قادر به تولید مثل باشد.

 

شتر مرغ پرواری : به شتر مرغی اطلاق میگردد که تا پایان دوره پروار ( حد اکثر چهارده ماه ) نگهداری و سپس جهت کشتار به کشتارگاه منتقل میگردد.

 

واحد پرورش زنجیره ای : به واحدی اطلاق میگردد که در آن دامدار کلیه مراحل تولید از تهیه و تبدیل مواد خام اولیه خوراک، پرورش جوجه تا عرضه محصول به بازار مصرف را در مجموعه واحد خود انجام دهد.

 

میزان مساحت زمین بر حسب نحوه بهره برداری و ظرفیت واحد متغیر بوده و به نحوی تعیین میگردد که علاوه بر مساحت مندرج در جدول فوق، فواصل بین تاسیسات وابسته به واحد مطابق ضوابط مندرج در این دستور العمل رعایت شود.

 

3- نقشه و جایگاه :

با توجه به نوع سیستم مدیریتی بایستی مکانهای مورد نظر در نقشه دیده شده و جایگاه آن در نقشه با توجه به رعایت ظوابط بهداشتی به گونه ای در نظر گرفته شود که موجبات انتقال آلودگی از محلی به محل دیگر فراهم نگردد.

یاد آوری : نقشه های ارائه شده توسط متقاضی باید قبل از هر اقدامی به تائید دامپزشکی برسد.

نقشه و جایگاه باید توسط متقاضی به نحوی ارایه گردد که علاوه بر تامین میزان فضاهای لازم شامل تاسیسات اصلی و جنبی با مشخصات ذیل باشد:

 

الف تاسیسات اصلی :

1- محل نگهداری تا یک ماهگی ( مهد جوجه ) :

به محلی اطلاق می گردد که جوجه ها پس از تولد به آنجا منتقل و بمدت حداقل 30 روز در این محل نگهداری شده تا پس از جذب کیسه زرده و واکسیناسیون به محل جایگاه جوجه انتقال یابند.

یاد آوری : بمنظور کنترل دما و رطوبت ، نصب دما سنج و رطوبت سنج در ارتفاع مناسب به تعداد کافی ضروریست.

 

2- جایگاه نگهداری جوجه ( یک تا سه ماهه )

به محلی اطلاق می شود که جوجه از یک ماهگی تا سه ماهگی در آن نگهداری می شود و باید کلیه ضوابط بهداشتی منجمله میزان رطوبت، نور، دما، تصفیه هوا،پاک سازی ظروف آبخوری و دانخوری و . در آن رعایت گردد که شامل:

 

1-2- جایگاه مسقف :

1-1-2- محیط این جایگاه باید به گونه ای طراحی گردد که کاملاً بهداشتی و قابل شستشو و ضد عفونی کردن و مطابق نیاز فیزیولوژیک حیوان باشد بنحویکه موجب پیشگیری از انتقال عفونتها و هر گونه آلودگی و صدمات وارده به شتر مرغ گردد.

2-1-2- این جایگاه بایستی براحتی قابل تردد و به صورتی طراحی شود که دارای نور کافی، آفتابگیر و فاقد کوران باشد.

3-1-2- دارای برخی از پوشش ها جهت ایجاد محافظت در برابر آب و هوای سرد و شرایط مخاطره آمیز دیگر باشد.

4-1-2- بستر باید همواره خشک و غیره لغزنده باشد و تعبیه یک محل شنی جهت حمام شن پرندگان در آن توصیه می گردد.

یاد آوری2 : جهت رشد متعادل جوجه ها ایجاد فضا و تجهیزات مناسب برای جلوگیری از سرد شدن بیش از حد محیط بخصوص در سنین اولیه بسیار ضروری است.

 یاد اوری 2 : پوشش محوطه نباید حاوی قطعات کوچکی مثل سیم، میخ، چوب و پلاستیک باشد زیرا این اشیاء توسط جوجه ها بلعیده شده و سبب انباشتگی میشود

 

2-2- گردشگاه :

حرکت و دویدن جوجه های شتر مرغ از اهمیت زیادی برخوردار است . تحرک باعث تقویت استخوان ها و رشد ماهیچه ها و انگشتان پا می گردد. ایجاد گردشگاه نه تنها باعث کاهش استرس در جوجه ها می گردد بلکه از دفرمه شدن پا ( که در شتر مرغ بسیار اهمیت دارد ) وسایر اختلالات فیزیولوژیک جلوگیری می نماید.

این جایگاه نیز باید براحتی برای پرنده قابل تردد وبستر آن همواره خشک و غیره لغزنده باشد.

 

3- جایگاه نگهداری پرندگان با سن بیشتر از سه ماه :

جایگاه مسقف و گردشگاه برای شتر مرغ مولد و پرواری در سنین مختلف بسته به هدف پرورش دارای طراحی متفاوت بوده و شرایط زیر در آن ها باید رعایت گردد :

1-3- جایگاه مسقف :

محیط این جایگاه باید به گونه ای طراحی گردد که کاملاً بهداشتی و قابل شستشو و ضد عفونی کردن و مطابق نیاز فیزیولوژیک حیوان باشد بنحویکه موجب پیشگیری از انتقال عفونتها و هر گونه آلوگی و صدمات وارده به شتر مرغ شود.

2-1-3- این جایگاه بایستی براحتی قابل تردد و به صورتی طراحی شود که دارای نور کافی و آفتابگیر بوده و فاقد کوران باشد.

3-1-3- دارای برخی از پوششها جهت ایجاد محافظت در برابر آب و هوای سرد و شرایط مخاطره آمیز دیگر باشد.

4-1-3- بستر باید همواره خشک و غیره لغزنده باشد و تعبیه یک محل شنی جهت حمام شن پرندگان ر آن توصیه می گردد.

 

2-3- گردشگاه :

این جایگاه نیز باید براحتی برای پرنده قابل تردد و بستر آن همواره خشک و غیره لغزنده باشد.

 

4- آبخوری و دانخوری :

طراحی آبخوری ها و دانخوری ها باید به گونه ای باشد که در دسترس پرنده بوده ، به آسانی تمیز شده و قابل شستشو و ضد عفونی کردن و فاقد لبه ها و یا گوشه های تیز باشند تا به پرنده آسیب نرسد و در مسیر دویدن پرنده قرار نگیرند. ارتفاع آبخوری و دانخوری باید متناسب با قد پرنده بوده تا پرنده داخل آنها نرود و قرار دادن سقف مناسب در بالای دانخوریها توصیه میگردد.

 

5- کارخانه جوجه کشی :

الف- کارخانه جوجه کشی وابسته به مزرعه شتر مرغ مولد باید دارای شرایط زیر باشد :

  1. ظرفیت آن متناسب با ظرفیت تولیدی واحد باشد.
  2. سالن نصب ماشین های جوجه کشی باید به نحوی ساخته شود که عوامل محیطی مانند حرارت، رطوبت ، تهویه ونور قابل کنترل باشد.
  3. محل تحویل گیری تخم شترمرغ ، محل دود دادن ، ستر وهچر و سایر موارد دارای مسیر یکطرفه باشد.
  4. تمام مکانها و تجهیزات باید قابل شستشو و ضد عفونی باشند.

تبصره 1 : محل جوجه کشی وابسته باید به نحوی انتخاب شود که جهت وزش باید از محل جوجه کشی به سمت محل پرورش باشد.

تبصره 2- واحد های جوجه کشی وابسته موظفند صرفاً تخمهای نطفه دار مزرعه خود را خوابانده وهچ نمایند.

کارخانه جوجه کشی وابسته : به واحدی اطلاق می گردد که دامدار موظف به جوجه کشی تخمهای تولیدی مزرعه خود بوده و اجازه ارائه خدمات به سایر مراکز پرورش شتر مرغ را ندارد.

ب- کارخانه جوجه کشی مستقل ( فاقد شتر مرغ مولد و پرواری ):

کلیه ضوابط مربوط به کارخانه جوجه کشی وابسته برای این واحد ها نیز لازم الاجرا بوده با این تفاوت که رعایت فاصله به مشابه کارخانه جوجه کشی مرغ می باشد.

کارخانه جوجه کشی مستقل : به واحدی اطلاق می گردد که در آن خد

برای حمل شتر مرغ از کامیون های اتاق دار با سقف استفاده میشود به صورتی که سر پرنده نیز داخل قرار گیرد و امکان دیدن بیرون را نداشته باشد.برای حمل جوجه ها نیز تا سن یک ماهگی میتوان از وانت نیسان با پوشش چادر استفاده کرد.چادر ماشین باید به صورتی باشد که پرنده ها از بیرون دیده نشوند ولی هوا به اندازه کافی در کف کامیون در جریان باشد.زیرا به خاطر استرس فراوان،جوجه ها ادرار کرده و در صورت نداشتن تهویه مناسب و طولانی بودن مسیر دچار گاز گرفتگی میشوند و تلفات ناشی از خفگی خواهند داشت.کف ماشین بهتر است چوبی باشد.ولی اگر کف کامیون فی بود حتما زیر پای پرنده هارو موکت یا خاک یا ماسه پهن کنید زیرا به خاطر لیز بودن کف ماشین ممکن است شکستگی پا یا کتف داشته باشید.نکته دیگر که در حمل باید دقت شود، تعداد پرنده است.اگر تعداد بیش از حد باشد تلفات جدی خواهد داشت.در نظر بگیرید هرچه قدر  که کف کامیون بزرگتر باشد باز پرنده ها در یک گوشه از کامیون تجمع میکنند و در صورت ترمز یا چرخش ممکن است روی هم ریخته و تلفات بدهند.پس نمیتوان با انتخاب ماشین بزرگتر پرنده بیشتر حمل کرد.برای همین معمولا از خاور یا ایسوزو برای حمل پرنده های بزرگ و وانت نیسان برای جوجه  استفاده میشود.پس دقت کنید اگر ماشین با کفی بزرگ تر انتخاب کردید باز امکان بار زدن تعداد بیشتر پرنده وجود ندارد.مگر این که با قفسه هایی فضای داخلی کامیون را تقسیم کنید.با تقسیم کردن فضا ،همه پرنده ها در یک محل تجمع نمیکنند و در نقاط مختلف پراکنده میشوند.عکس و نحوه تقسیم کردن ماشین در زیر نمایش داده میشود


-به طور کلی جهت شروع کار سه راه مد نظر می باشد:

- خرید تخم نطفه دار و جوجه کشی

- خرید جوجه در سنین مختلف

- خرید پرندگان مولد

 

در مورد نخست علی رغم نیاز به سرمایه اولیه کمتر دارای خطرات بیشتری خصوصاً برای کسانی که آشنایی کافی به مسائل جوجه کشی و پرورش جوجه ندارند خواهد بود و لذا تنها در مواردی پیشنهاد می گردد که شخص سرمایه گذار دارای تخصص و تجربه کافی در این زمینه باشد و یا از گروه مشاور متخصص و معتمد استفاده نماید. اضافه بر آن، تامین و تهیه تخم نطفه دار که دارای قابلبت جوجه درآوری بالایی باشد کاری بسیار سخت می باشد و پیدا کردن همچین مزرعه ای به این راحتی نخواهد بود.

روش دوم خرید جوجه های تعیین جنسیت شده در سنین چهار هفتگی به بالا خواهد بود . در این روش علی رغم هزینه بیشتر نسبت به روش اول مشکلات کمتری در انتظار مزرعه دار خواهد بود زیرا شترمرغ های یکماهه به بالا دارای مقاومت بیشتری در مقابل شرایط نامساعد محیطی بوده و نگهداری آنها نیاز به تجربة کمتری نسبت به تخم و جوجه های جوان تر دارد

سومین روش خرید پرندگان مولد بالغ می باشد که این امر مستم صرف هزینه اولیه بالایی خواهد بود اما به تولید کننده این امکان را می دهد که فوراً شروع به تولید نماید.

با توجه به موارد ذکر شده پیشنهاد ما این است که جهت شروع در صورت امکان ترکیبی از هر سه روش گفته شده بکار گرفته شود تا علاوه بر کاهش فشار مالی وارد بر سیستم ناشی از انتخاب روش سوم ریسک و خطرات احتمالی در روش اول را نیز نداشته باشیم ضمن اینکه با اتخاذ این روش ترکیبی مدت انتظار جهت شروع تولید نیز بسیار کمتر از حالت دوم خواهد بود.

 در هر حال و بدون توجه به نوع سیستم انتخابی، سرمایه گذاران بایستی توجه داشته باشند که در هنگام شروع از خرید پرندگانی که دارای مراتب خویشاوندی بالا و پتانسیل ژنتیکی پائینی هستند خودداری نمایند و خرید از مزارع معتبری را که ضمانتهای کافی و مستند را ارائه می دهند در اولویت قرار دهند و بدین نکته توجه داشته باشند که صرفه جویی در این زمان و خرید پرندگان ارزان قیمت و بی کیفیت ضررهای غیر قابل جبرانی را در آینده در پی خواهد داشت.


برای حمل شتر مرغ از کامیون های اتاق دار با سقف استفاده میشود به صورتی که سر پرنده نیز داخل قرار گیرد و امکان دیدن بیرون را نداشته باشد.برای حمل جوجه ها نیز تا سن یک ماهگی میتوان از وانت نیسان با پوشش چادر استفاده کرد.چادر ماشین باید به صورتی باشد که پرنده ها از بیرون دیده نشوند ولی هوا به اندازه کافی در کف کامیون در جریان باشد.زیرا به خاطر استرس فراوان،جوجه ها ادرار کرده و در صورت نداشتن تهویه مناسب و طولانی بودن مسیر دچار گاز گرفتگی میشوند و تلفات ناشی از خفگی خواهند داشت.کف ماشین بهتر است چوبی باشد.ولی اگر کف کامیون فی بود حتما زیر پای پرنده هارو موکت یا خاک یا ماسه پهن کنید زیرا به خاطر لیز بودن کف ماشین ممکن است شکستگی پا یا کتف داشته باشید.نکته دیگر که در حمل باید دقت شود، تعداد پرنده است.اگر تعداد بیش از حد باشد تلفات جدی خواهد داشت.در نظر بگیرید هرچه قدر  که کف کامیون بزرگتر باشد باز پرنده ها در یک گوشه از کامیون تجمع میکنند و در صورت ترمز یا چرخش ممکن است روی هم ریخته و تلفات بدهند.پس نمیتوان با انتخاب ماشین بزرگتر پرنده بیشتر حمل کرد.برای همین معمولا از خاور یا ایسوزو برای حمل پرنده های بزرگ و وانت نیسان برای جوجه  استفاده میشود.پس دقت کنید اگر ماشین با کفی بزرگ تر انتخاب کردید باز امکان بار زدن تعداد بیشتر پرنده وجود ندارد.مگر این که با قفسه هایی فضای داخلی کامیون را تقسیم کنید.با تقسیم کردن فضا ،همه پرنده ها در یک محل تجمع نمیکنند و در نقاط مختلف پراکنده میشوند.


آهک زنده

مواد مخصوص ضد عفونی شترمرغ : آهک زنده (۱) آهک زنده معمولا بعنوان عامل جذب، برای جذب رطوبت بستر و بعنوان ضدعفونی کننده در ورودی سالن جوجه ها وپن های مولدین و غیره استفاده می شود.از آهک زنده بعنوان ضدعفونی کننده در زه کشی ها و محل هایی که با مدفوع آلوده هستند استفاده می شود.

مواد مخصوص ضد عفونی شترمرغ

غلظت های کم سولفات مس برای جلوگیری از بیماری های قارچی استفاده می شود.سولفات مس می تواند در جیره با نسبت ۵۰۰g/۱۰۰kg غذا مخلوط شود و برای ۳ تا ۵ روز مصرف شود.سولفات مس می تواند در آب آشامیدنی به نسبت ۱ به ۲۰۰۰ برای سه روز استفاده شود.از آنجایی که سولفات مسی در غلظتهای بالاتر برای پرندگان سمی است باید دقت کرد که از افزایش دز پرهیز گردد. محلول 0/5 درصد ممکن است برای ضدعفونی دان خوری ها، کانال های آب، آبخوری های زنگولهای وبرای جلوگیری از رشد قارچ ها در نواحی اطراف آنها استفاده شود.

ترکیبات

 ترکیبات آمونیوم چهار ظرفیتی ترکیبات چهار ظرفیتی آمونیوم از جمله شوینده های کاتیونیک هستند، که بی بو و فاقد خاصیت سوزانندگی و تحریک کنندگی برای پوست هستند. این ترکیبات باید همیشه در سطح تمیز، بویژه برای ضدعفونی هچری، انکوباتور، سینیهای هچ، دان خوری ها و کفش ها استفاده شوند.

آمونیوم – ضد عفونی کننده

 کلرید بنزآلیوم ” غلظت ۵٪ کلرید بنزالیوم برای پرندگان غیر سمی است و اگر در حضور پرندگان در هوا و یا برروی دیوارها و کف اسپری شود اثر نامطلوبی ندارد. کلرید بنزالیوم باعث ستی و پاره شدن دیواره سلولی  غشای سیتوپلاسمی میکروب ها و مرگ آنها می شود.

کلرید بنزالیوم برای پوست انسان بی ضرر می باشد.محلول گلوتارآلدئید گلوتارآلدئید در یک دقیقه باعث تخریب سلول می شود. محلول گلوتارآلدئید ۷/۵ درصد تواند بدون هیچگونه عوارض جانبی برای پرندگان استفاده شود. گلوتارآلدئید غیر سوزاننده است و میتواند سقف، کف و دیوار مرغداری اسپری شود.

ترکیبات

ترکیب کلرید بنزآلیوم، گلوتارآلدئید و فرم آلدئید (آلد پول -ای – اچ)” ترکیبی از بنزآلیوم، گلوتارآلدئید و فرم آلدئید (آلدپول – ای – اج) هر کدام بترتیب ۷٫۵ درصد،  دراصل امروزه برای کشتن باکتریها، ویروسها و قارچها استفاده می شوند. کلرید بنزالیوم روی سطح میکروب پخش و باعث پاره شدن لایه های سلول می شود. گلوتارآلدئید از میان لایه های نرم شده وارد و باعث پاره شدن سلول میکروب و در یک دقیقه باعث از بین رفتن آن می شود. فرم آلدئید نیز وارد سلول می شود و باعث مرگ سلول می شود.

آلدو پول – ای – اچ چهار درصد برای ضدعفونی سالن خالی، سقف، دیوارها و کف ها استفاده می شود. در صورتی که محلول ۱ تا ۲ درصد برای ضدعفونی وسایل فی ۹ پلاستیکی (بهوسیله خیساندن برای ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعات)، اسپری کردن انبار غذا، انکوباتورها و هچرها و غوطه ورسازی چرخ وسایل نقلیه استفاده می شود. محلول ۳ درصد برای اسپری یا غوطه ورسازی کفش های بازدیدکنندگان استفاده می شود.

گلوتارآلدئید گلوتارآلدئید – ضد عفونی شترمرغ

سدیم

 سدیم – پی – تولوئن سولفون کلرآمید (کلرآمین – تی)” کلرآمین – تی به وسیله فرایندهای بیولوژیک تجزیه پذیر است. برای اهداف ضدعفونی بسیار موثر است و برای کشتن باکتریها، ویروسها و قارچ ها استفاده میشود. یونهای کلرآمین – تی با مواد آلی واکنش میدهد و به سرعت باعث مرگ میکروارگانیسم ها می شود. کلرآمین – تی بصورت محلول در آب استفاده می شود ولی استفاده از ماسک در زمان آماده سازی توصیه می شود. اسپری یا غوطه ورسازی در محلول ۰/۳ درصد تا ۰/۵ درصد باعث ضدعفونی شود. پایداری کلرامین- تی زیاد و دارای فعالیت طولانی مدت است. در موارد تماس پوستی، باید محل تماس با آب و صابون شسته شود.

 ترکیبات پراکسیژن (ویر – اس)” ویر – اسی برای ضدعفونی هچری ها، کشتارگاه ها و کارخانجات بسته بندی هر نوع مزرعه پرورش طیور مناسب است. ویر – اس روی کشش سطحی سلول تاثیر میگذارد. آن حلال امولسیون کننده چربی ها و دارای خاصیت اکسیدکنندگی قوی است.

ویر -اس به شدت روی باکتریها، ویروسها، مایکوپلاسماها، کپکها و قارچ ها موثر است.

 عوامل فیزیکی (نور خورشید، اشعه ماورای بنفش، آب داغ و حرارت خشک) مواجهه وسایل و مواد غذایی خام در برابر نور مستقیم خورشید باعث تبخیر رطوبت و مرگ میکروب ها می شود. اشعه ماورای بنفش نیز می تواند برای ضدعفونی وسایل کوچک برای زمان های محدود استفاده شود ولی بسیار گران است. وسایل قابل ضد عفونی باید در لایه های نازک قرار گیرند و بطور مستقیم در معرض اشعه قرار داده شوند. آب جوش یا بخار آب برای ضدعفونی سطوح سالن و وسایل استفاده می شود. وسایل فی، کفها، دیوارها و غیره نیز میتوانند از طریق مواجهه مستقیم با اشعه ضدعفونی شوند. شعله مستقیم باید با احتیاط استفاده شود تا از خطر آتش سوزی جلوگیری شود.


برای حمل شتر مرغ از کامیون های اتاق دار با سقف استفاده میشود به صورتی که سر پرنده نیز داخل قرار گیرد و امکان دیدن بیرون را نداشته باشد.برای حمل جوجه ها نیز تا سن یک ماهگی میتوان از وانت نیسان با پوشش چادر استفاده کرد.چادر ماشین باید به صورتی باشد که پرنده ها از بیرون دیده نشوند ولی هوا به اندازه کافی در کف کامیون در جریان باشد.زیرا به خاطر استرس فراوان،جوجه ها ادرار کرده و در صورت نداشتن تهویه مناسب و طولانی بودن مسیر دچار گاز گرفتگی میشوند و تلفات ناشی از خفگی خواهند داشت.کف ماشین بهتر است چوبی باشد.ولی اگر کف کامیون فی بود حتما زیر پای پرنده هارو موکت یا خاک یا ماسه پهن کنید زیرا به خاطر لیز بودن کف ماشین ممکن است شکستگی پا یا کتف داشته باشید.نکته دیگر که در حمل باید دقت شود، تعداد پرنده است.اگر تعداد بیش از حد باشد تلفات جدی خواهد داشت.در نظر بگیرید هرچه قدر  که کف کامیون بزرگتر باشد باز پرنده ها در یک گوشه از کامیون تجمع میکنند و در صورت ترمز یا چرخش ممکن است روی هم ریخته و تلفات بدهند.پس نمیتوان با انتخاب ماشین بزرگتر پرنده بیشتر حمل کرد.برای همین معمولا از خاور یا ایسوزو برای حمل پرنده های بزرگ و وانت نیسان برای جوجه  استفاده میشود.پس دقت کنید اگر ماشین با کفی بزرگ تر انتخاب کردید باز امکان بار زدن تعداد بیشتر پرنده وجود ندارد.مگر این که با قفسه هایی فضای داخلی کامیون را تقسیم کنید.با تقسیم کردن فضا ،همه پرنده ها در یک محل تجمع نمیکنند و در نقاط مختلف پراکنده میشوند.



با توجه به گسترش مزارع پرورش شترمرغ در کشور و توجه فراوان مسئولین و نیز دامپروران با این جنبه نوین صنعت دامپروری، آگاهی از شیوه صحیح نگهداری این حیوان، پیشگیری از بیماریهای آن و نیز در صورت امکان روشهای موثر درمان این بیماریها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
یکی از این بیماریها که به دفعات در مزارع پرورش شترمرغ کشور مشاهده شده و خسارات مالی فراوانی را به این مزارع وارد کرده است، کلی سپتی سمی می باشد.عامل این بیماری، باکتری اشریشیا کلی است که در دستگاه گوارش جانوران خونگرم از جمله داران و پرندگان حضور داشته ولی در روده ماهیها و سایر حیوانات خونسرد به صورت فلور طبیعی وجود ندارد و بیشتر سروتیپهای آن قادر به ایجاد بیماری در طیور می باشند.
برخی سویه های غیر بیماریزای این باکتری نیز گاهی در صورت ایجاد شرایطی مساعد از جمله سوء تغذیه، تغییر ناگهانی جیره، فعالیت سایر باکتریها و نیز ویروسها و . فعال شده و به عنوان یک بیماری فرصت طلب می توانند موجب بیماریزایی گردند.
باکتری E.coli علاوه بر توانایی ایجاد سپتی سمی و انتروتوکسمی در شترمرغها، تعداد دیگری از بیماریهای عفونی مربوط به کیسه زرده را در دوران جنینی و نوزادی سبب می گردد.همچنین با جایگزینی در نقاط مختلف بدن شترمرغ، قدرت ایجاد سینوویت، سنوزیت، پریتونیت و . را دارا است و مرگ و میر ناشی از فعالیت این باکتری، سالانه تلفات فراوانی را به پرورش دهندگان شترمرغ در کشور وارد می سازد.
استفاده از واکسن علیه این باکتری در شترمرغ ها به علت تغییر مداوم سروتیپ ها و سویه های آن، موثر نبوده است و بهترین راه مقابله با این باکتری، از بین بردن شرایط رشد و تکثیر آن و ایجاد بیماری است.
مواد و روش کار
شتر مرغ های گله مورد بررسی، از نژاد گردن آبی بوده و به صورت زنده در بدو تولد از کشور ایتالیا وارد ایران شده و همسن بودند.
در این بررسی که در سال 1381 صورت گرفت، دو قطعه شترمرغ تلف شده، جهت تعیین علت تلفات، مورد بررسی و آزمایش قرار گرفتند که با توجه به شرایط خاص لاشه اول و مشخص نبودن علت مرگ، تصمیم به کالبد گشایی گرفته شد.
کالبد گشایی با رعایت اصول ایمنی، در محیطی کاملا بسته و در محلی به دور از سالن محل نگهداری از شترمرغها ، انجام شد. همچنین سایر شترمرغها از سالنی که لاشه در آنجا پیدا شده بود، خارج شده، سالن ضدعفونی گردیده و محل پیدا شدن لاشه، شعله افکنی و سپس به وسیله ترکیبات یده مجددا ضدعفونی گردید.
پس از انجام این اقدامات و با استفاده از لباس مناسب، دستکش و ماسک، اقدام به کالبد گشایی و نمونه برداری از لاشه های مورد نظر گردید.
این نمونه ها که شامل نمونه هایی از مایع پریکارد و بافت ریه پرنده های تلف شده بود، به آزمایشگاه میکروب شناسی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران جهت جدا سازی و تشخیص عامل بیماری و بخشی از بافت ریه لاشه نیز به صورت حفظ شده در محلول فرمالین 10% به آزمایشگاه آسیب شناسی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران فرستاده شدند. در آزمایشگاه باکتری شناسی، تست تعیین سویه (tiping) جهت تشخیص سویه باکتری و تعیین دقیق علت مرگ صورت گرفت.
نتایج
پس از مراجعه به فارم و حضور در یکی از سالنهای محل نگهداری شترمرغها، با لاشه خون آلود یک قطعه شترمرغ 5 ماهه برخورد گردید.
قسمت فوقانی بدن پرنده در ناحیه سر و گردن غوطه ور در خون خارج شده از بدن حیوان بودند. خون مذکور به رنگ روشن، تا حدودی کف آلود و نیز انعقاد یافته بود .
از آنجا که ناحیه سر حیوان و ابدای مجاری تنفسی و گوارشی آن مملو از ه های خون بودند، تشخیص تفریقی بافت منشا خونریزی، از خارج امکانپذیر نگردید.به گفته مسئول فنی مزرعه، مرگ پرنده در فاصله بین دو سرکشی کارگر سالن جهت تامین آب و نیز غذای روزانه شترمرغها یعنی طی مدت حدود 15 دقیقه اتفاق افتاده است و تا پیش از آن، نه این حیوان و نه هیچ یک از سایر شترمرغهای موجود در این سالن، علائم بارزی از این بیماری نشان نداده بودند و کاملا سالم به نظر می رسیدند.
با توجه به مدیریت ضعیف فارم و استفاده از پنجره های شیشه دار در ارتفاع پایین جهت نور دهی به فضای سرپوشیده محل نگداری شترمرغها، در نگاه اول، احتمال ایجاد این ضایعه توسط چند عامل مورد ظن قرار گرفت.
اولین عامل که قادر به ایجاد چنین شرایطی بوده، بلع احتمالی خرده شیشه های موجود در محیط مزرعه توسط دام و در پی آن ایجاد بریدگی های شدید در اندامهای داخلی و شریانهای اصلی حفره بطنی حیوان می باشد که می تواند باعث خونریزی شدید و مرگ سریع پرنده گردد.
عامل دوم که پس از مشاهده ظاهر لاشه، به سرعت به ذهن خطور می نماید، احتمال آلودگی با باسیلوس آنتراسیس و ابتلا به بیماری مهلک شاربن می باشد.
در نهایت عوامل دیگری نیز وجود دارند که می توانند باعث بروز شرایط فوق گردند و از اهمیت کمتری برخوردار هستند.
لذا به منظوردقت بیشتر در تعیین مرگ، نیاز به اقدامات گسترده تر و آزمایشهای پارا کلینیکی لازم گردید.
با توجه به عواملی چون نبود گزارش مستدلی دال بر وجود بیماری شاربن در محل جغرافیایی استقرار مزرعه طی چند سال گذشته، روشن بودن رنگ خون خارج شده از بدن پرنده، ه شدن سریع آن و در نهایت عدم اطمینان از ابتلا به بیماری شاربن در دام تلف شده، تصمیم به انجام کالبد گشایی، مشاهده اندامهای داخلی و نیز نمونه برداری از این اندامها جهت تشخیص قطعی علت مرگ؛ گرفته شد.
جهت انجام اقدامات پییشگیرانه، سایر شترمرغهای سالن بلا فاصله به محل دیگری منتقل شدند. لاشه نیز با احتیاط کامل و توسط وسیله حمل بار چرخدار به اتاقی دور از سالن حمل گردید.
پس از انجام اقدامات احتیاطی لازم و استفاده از پوشش مناسب از جمله دستکش، ماسک، لباس یک تکه، پیش بند و چکمه لاستیکی، اقدام به کالبد گشایی گردید.در حین کالبد گشایی، کلیه پنجره ها و نیز درب اتاق مورد استفاده کاملا بسته و هر گونه رفت و آمد ممنوع بود.
پس از باز نمودن لاشه و نمایان شدن اندامها ی داخلی، پرخونی و احتقاق در عروق روده ها و نیز مزانتر مشاهده گردید.
روده ها کاملا متورم و تیره رنگ بودند. لاشه به صورت عمومی دچار پر خونی و دارای علائم سپتی سمی شدید بود. کبد و طحاال تیره تر از حالت طبیعی و بر روی پارانشیم کبد نقاط نکروتیک با تغییر رنگ ناحیه ای مشاهده شد.
پس از قطع مری، رکتوم و سائر ضمائم، دستگاه گوارش از لاشه جدا و خارج گردید. در بازرسی قسمتهای فوقانی دستگاه گوارش از جمله مری، پیش معده و نیز سنگدان، هیچگونه علائمی از جراحت و خونریزی ناشی از آن در این دستگاه که منجر به تراوش خون به خارج از بدن گردد، مشاهده نشد. نتیجتا احتمال بلع شیء برنده یا نوک تیز خارجی و در پی آن ایجاد جراحت در دستگاه گوارش مردود گردید.
در بازرسی از حفره ی صدری حیوان، سطح شکمی ریه ها پرخون و سیانوزه تشخیص داده شد. پرده دور قلب (پریکاردیوم) ضخیم تر از حد معمول و رنگ آن سفید مایل به شیری بود که به سطح میوکارد چسبیده و آن را کاملا پوشانده بود .
پیش از خارج سازی اندامهای داخل حفره صدری، از بافت ریه و نیز مایع پریکارد (آبشامه) قلب حیوان نمونه برداری گردید.همچنین قسمتی از ریه دام جهت بررسی های آسیب شناسی، برداشته شده و داخل محلول فرمالین 10% قرار گرفت.
پس از انتقال اندامهای حفره صدری به خارج، مشخص گردید که تمام بافت ریه دچار تخریب، خونریزی و سیانوزه شدید می باشد به طو.ریکه در بعضی از نقاط بسیار تیره و حتی سیاهرنگ به نظر می رسید.
با توجه به این یافته، منشا خون کف آلود خارج از بدن و مسیر آن روشن گردید.
بر روی چربی اطراف قلب آثار خونریزی منتشر (اکیموز) کاملا مشهود و بارز بود (تصویر فوق). همزمان با انجام کالبد گشایی لاشه فوق الذکر، در سالن دیگری، یک قطعه شتر مرغ دیگر نیز دچار مرگ ناگهانی شد.
نکات قابل ذکر در این مورد این است که: محل نگهداری دو پرنده تلف شده، جدا از هم و در سالن متفاوت این مزرعه بوده است و در مورد لاشه دوم، خونریزی و تراوش خون به خارج از بدن مشاهده نشد.
علائم کالبد گشایی در حیوان دوم به استثنای خونریزی در نسج ریه، با حیوان اول مشابه بود. از این لاشه نیز چند نمونه بافتی از جمله نمونه هایی از بافتهای کبد و مایع پریکارد، جهت انجام آزمایش های باکتری شناسی اخذ گردید.
در هر مورد، نتیجه آزمایش باکتری شناسی، نشاندهنده آلودگی شدید کلیه نسوج مورد آزمایش با باکتری Escherichia coli بود که در مورد اول یعنی لاشه همراه با خونریزی از بافت ریه، تست تعیین سویه (Tiping) صورت گرفته وسویه باکتری فوق، o2:k1 تشخیص داده شد.
پاسخ آزمایش نیز نشاندهنده علائم مشابه پنومونی حاد بینابینی همراه با تخریب دیواره آلوئول های ریه و مویرگ های آن همچنین وجود مقادیر فراوان خون در داخل آلوئول های ریه بوده است.
بحث
بیماری هایی چون عفونت زرده ناشی از E.coli ، کلی گرانولوما ، کلی انتروتوکسمی، کلی سپتی سمی، و سینوویت از جمله نتایج عفونت با E.COLI در شترمرغ هستند.
علت بروز عفونت های ای کولایی در روده، افزایش ناگهانی میزان تکثیر این باکتری در اثر شرایط نا مطلوب محیطی از جمله عدم رعایت بهداشت در جایگاه، غذای آلوده، تغییر ناگهانی در رژیم غذایی، ورود پرنده ای جدید بیمار به گله و . می باشد که کلیه این موارد نشان دهنده وجود ضعف در مدیریت فارم هستند.
این باکتریها جزء فلور طبیعی روده شترمرغها می باشند و در صورت افزایش شدید جمعیت آن در اثر یکی از عوامل فوق، می توانند باعث ایجاد بیماری و حتی تلفات در بین شترمرغها گردند. توکسین حاصله از متابولیسم این باکتری، موجب ایجاد نوعی مسمومیت می شود که کلی انتروتوکسمی نام دارد و می تواند موجب اسهال و سایر اختلالات گوارشی گردد. در بسیاری از موارد این توکسین از جدار روده وارد خون شده و در تمام بدن انتشار می یابد و می تواند با تاثیر بر بسیاری از بافتهای حساس بدن از جمله قلب، کبد، کلیه، مغز و ریه موجب مرگ سریع حیوان گردد.
کلی باسیلوز در پرندگان بیشتر مربوط به دستگاه تنفس می باشد و وجود گاز آمونیاک و گرد و غبار در سالن، تغییر ناگهانی درجه حرارت محیط و نیز عوامل باکتریائی گوناگون مانند: مگا باکتری، کلامیدیا کلستریدیا ها، همچنین قارچها و مایکو توکسینها، بیماری های ویروسی و عوامل تضعیف کننده سیستم ایمنی، بیماریزائی اشریشیا کلی را برای پرنده ها و بویژه جوجه ها افزایش می دهد.
یکی از خصوصیات مهم آناتومیک و فیزیولوژیک بدن شترمرغها و نیز سایر شترمرغ سانان، عدم وجود گره های لنفاوی مزانتریک در آنها است. عملکرد این گره ها ممانعت از انتقال باکتری های موجود در روده از طریق جریان لنف به سیستم عمومی گردش خون بدن می باشد. در یک شترمرغ سالم، این عمل بر عهده لنفوسیتها و سایر گلبولهای سفید مستقر در مخاط روده است و این دسته از سلولهای دفاعی به خوبی از عهده آن بر می آیند. در پرندگانی که در معرض استرس شدید (مانند استرسهای ناشی از حمل و نقل، قرنطینه و یا سایر عوامل استرس زا) قرار گرفته اند، این دسته از سلولها غیر فعال شده و باکتریها به راحتی در بدن منتشر می گردند که نتیجه آن بروز سپتی سمی خواهد بود. وقوع این حالت در جوجه ها شایع تر است ولی هیچگونه محدودیت سنی برای ابتلا به آن وجود ندارد.
برای مثال در سال 1981 یک مورد کلی باسیلوز حاد در یک شترمرغ ده ساله گزارش گردیده است. در بررسی سوابق آزمایشگاه تشخیص دامپزشکی پاستور تهران، از مجموع موارد ارجاع شده منجر به تلفات در شترمرغهای پرورشی از تاریخ مهر ماه 1381 لغایت شهریور ماه 1382 که بر 27 مورد بالغ گردید، 22 مورد (5/81%) تلفات در اثر عوامل باکتریائی تشخیص داده شد که از این تعداد، 16 مورد (3/59% کل موارد و 7/72% موارد تلفات ناشی از آلودگیهای باکتریائی) مربوط به آلودگی به باکتری E.coli (به صورت مطلق یا مشترک) بوده است. در این میان 9 مورد (3/33% کل موارد و 2/56% موارد آلودگی به E.coli ) در اثر ابتلا به آلودگی روده ای و ایجاد کلی انترو توکسمی تشخیص داده شد.
یکی از علل ایجاد کلی سپتی سمی، آبهای آلوده می باشد که با استفاده از 2-1 ppm کلر می توان آنرا مرتفع نمود. بررسی انجام شده بر روی اطلاعات موجود در آرشیو آزمایشگاه تشخیص دامپزشکی اکلاهاما نشان می دهد مهمترین عامل مرگ و میر در میان جمعیت 121 قطعه ای شترمرغهائی که جهت تعیین علت مرگ، در این مرکز مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته اند، سندرم ضایع شدن جوجه ها (ostrich chick fading syndrome or OCFS ) بوده است. در نمونه های گرفته شده از اندامهای گوناگون این بیماران آلودگی شدید به کلبسیلا پنومونیه ، E.coli و نیز آلودگی همزمان بوسیله این دو میکرو ارگانیسم مشاهده شد، که منجر به بروز تلفات در گله به میزان 100- 40 درصد می گردد.
در تحقیق انجام گرفته بر روی نمونه های شترمرغ ارجاع شده به بخش باکتریولوژی انستیتو دامپزشکی آندرسپورت آفریقای جنوبی طی ژانویه تا دسامبر سال 1992، از مجموع 94 مورد بررسی شده، 11 مورد (7/11%) آلودگی به سویه های گوناگون E.coli مشاهده شد.
همچنین E.coli از اویدوکت شترمرغ بالغ مولد جدا شده است که احتمال بروز سالپنژیت چرکی مشابه آنچه که در ماکیان و مرغهای بالغ وجود دارد، در شترمرغ سانان تشخیص داده نشده است.
با توجه به موارد بیان شده ملاحظه می گردد که باکتری اشریشیا کلی قابلیت تزاید و فعالیت در اندامها و بافتهای زیادی را دارد و نیز در صورت فراهم شدن زمینه برای تکثیر و فعالیت این باکتری مقابله با آن و محدود ساختن آن بسیار دشوار خواهد بود. لذا تلاش در جهت محدود ساختن عوامل زمینه ساز این عارضه، نقش به سزائی در کاهش تلفات ناشی از فعالیت این میکروارگانیسم و پیشگیری از بروز چنین مواردی در آینده خواهد داشت.


 


آخرین ارسال ها

آخرین وبلاگ ها

آخرین جستجو ها